Karşı Vekalet Ücreti Nedir, Kime Aittir?

Karşı vekalet ücreti, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun (AK) 164. maddesinde düzenlenen bir yargılama gideri olup davayı kaybeden tarafın, kazanan tarafın avukatına ödemek zorunda olduğu tazminat niteliğindeki ücrettir.

Bu uygulama, avukatlık mesleğinin maddi güvencesini sağlayarak adil bir yargılama dengesi kurmayı ve davalıyı sorumsuz davranmaktan caydırmayı amaçlar.

Karşı vekalet ücreti doğru hesaplandığında dava maliyetlerini dengeleyici etki gösterir.

Özellikle uzun süren davalarda, bu ücret avukatın motivasyonunu korurken, tarafları uzlaşmaya teşvik eder.

2025 itibarıyla enflasyon ayarlamalarıyla ücretler artmış olup Türkiye Barolar Birliği’nin (TBB) belirlediği asgari tarife, hesaplama standartlarını belirler.

Karşı Vekalet Ücreti Nedir?

Karşı vekalet ücreti, mahkeme veya icra dairesi tarafından hükmedilen ve davayı kaybeden tarafın, karşı tarafın avukatına ödemesi gereken parasal tazminattır.

Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) 2025’e göre nispi (dava değerine göre) veya maktu (sabit) olarak belirlenir.

Örneğin, bir alacak davasında dava değerinin %12,5’i oranında hesaplanır. Bu ücret, avukatın emeğini telafi eder. Pratikte, ücretin amacı sadece maddi değildir.

Hukuki etik de taşıyan ücretin önemli bir amacı da tarafları dürüst davranmaya zorlamasıdır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2024/567 E., 2025/890 K. sayılı kararında, karşı vekalet ücretinin “avukatlık mesleğinin vazgeçilmez unsuru” olduğu ve her yargılamada hükmedilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Bu ücret, şikayete tabi olmayıp otomatik olarak dava masrafı sayılır ve icra yoluyla tahsil edilebilir.

Örneğin, manevi tazminat karşı vekalet ücreti davalarında, tazminat bedelinin %15’i oranında hesaplanır. Bu ücret, duygusal zararların maddi karşılığını da kapsar ve mahkeme takdirine bırakılır.

Karşı Vekalet Ücretini Kim Öder?

Karşı vekalet ücreti, AK Madde 164/1 gereği, kısmen veya tamamen mahkûmiyet kararıyla yükümlü kılınır. Başka bir ifadeyle bu ücret, kural olarak davayı kaybeden taraftan (davacı veya davalı) alınır.

Eğer dava kısmen kabul edilmişse, ücret orantılı olarak her iki tarafça paylaşılır.

Örneğin, 100.000 TL’lik bir davada %50 kabul durumunda, kaybeden taraf söz konusu ücretin yarısını öder. Kamu kurumları veya iflas edenler için erteleme mümkün olmakla birlikte karşı vekalet ücretine temerrüt faizi işler.

Feragat halinde karşı vekalet ücreti durumunda ise davayı kaybeden taraf (feragat eden) ücretin tamamını kazanan tarafa öder. Bu uygulama feragatin kötü niyetli kullanımını önler. 

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 2025/123 E., 2025/456 K. sayılı kararında, kaybeden tarafın iflası halinde ücretin iflas masasına kayıt edileceği belirtilmiştir.

Ücret, mahkeme kararının kesinleşmesiyle tahakkuk eder ve 10 gün içinde ödenmezse icraya konulur. Benzer şekilde, davadan feragat halinde karşı vekalet ücreti de feragat edenin sorumluluğunda olup mahkeme feragati kabul ederken bu yükü gözetir.

Karşı Vekalet Ücreti Kime Aittir?

Karşı vekalet ücreti, kazanan tarafın avukatına aittir. Bu ücret, avukatın müvekkilinden aldığı akdi vekalet ücretinden ayrıdır ve “güven bedeli” olarak nitelendirilir.

Dolayısıyla “Karşı vekalet ücreti kime aittir?” sorusuna “müvekkilin cebinden çıkmaz, karşı tarafın yüküdür” şeklinde yanıt verilebilir.

Örneğin, avukat 20.000 TL akdi ücret almışsa, karşı vekalet ücreti (örneğin 5.000 TL) müvekkile iade edilir. Karşı vekalet ücreti makbuzu ile banka dekontu veya e-fatura ile tahsilat belgelenir.

Makbuza “Karşı vekalet ücreti tahsilatı – [Dava No]” ibaresi eklenir. Makbuzun doğru şekilde hazırlanması ve geçerli olabilmesi için önceden hazırlanmış olan karşı vekalet ücreti makbuz örneği incelenmelidir.

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 2024/789 E., 2025/234 K. sayılı kararında, avukatın iade yükümlülüğünün ihlali halinde Baro disiplin soruşturması açılabileceği hükme bağlanmıştır.

Ücret, avukatın serbest meslek kazancına dahil edilir ve vergi matrahına eklenir. Bu iade mekanizması, avukat-müvekkil güvenini pekiştirir.

Karşı Vekalet Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Karşı vekalet ücreti hesaplama, Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 2025’e göre yapılır. Söz konusu tarife Resmi Gazete’de 3 Ekim 2024 tarihli yayınla yürürlüğe girmiş olup, nispi ve maktu ücretleri içerir.

Hesaplamada nispi ücret, maktu ücret ve ek unsurlar ayrı ayrı ele alınır. barobirlik.org.tr adresinde bulunan hesaplama araçları ile karşı vekalet ücretini otomatik olarak hesaplamak mümkündür.

Genel olarak karşı vekalet ücreti hesabı ise şu şekilde yapılır:

• Nispi (Yüzdelik) Hesaplama YöntemiNispi vekalet ücreti, dava değeri (alacak miktarı, tazminat bedeli vb.) üzerinden kademeli oranlarla hesaplanır. AAÜT’nin üçüncü kısmında yer alan kademeli tablo kullanılır. Her kademe için ayrı oran uygulanır ve sonuçlar toplanır. Minimum nispi ücret, 2025 için 5.000 TL’dir (önceki yıla göre artırılmıştır).

2025 AAÜT Nispi Ücret Kademeleri Tablosu

Hesaplama yapılırken dava değeri kademelere bölünür, her kademenin aralığı kadarı ilgili oranla çarpılır ve sonuçlar toplanır. Elde edilen tutar ise AAÜT’deki minimumdan az ise 5.000 TL’ye tamamlanır.

Örneğin, Tam Kabul (Dava Değeri 1.600.000 TL) Kademe: 600.000 TL × %15 = 90.000 TL

Kademe: (1.600.000 – 600.000) = 1.000.000 TL × %14 = 140.000 TL

Toplam: 230.000 TL

Kazanan tarafın avukatına, kaybeden taraftan bu tutar hükmedilir.

• Maktu (Sabit) Hesaplama YöntemiDavanın konusu para ile ölçülemiyorsa (örneğin, boşanma, tahliye, ceza davaları) sabit tutarlar uygulanır. 2025 AAÜT’ye göre maktu ücretlerde ortalama %6,15 artış yapılmıştır. Mahkeme türüne göre değişir.

2025 AAÜT Seçili Maktu Ücretleri Tablosu

Dava Türü / Mahkeme	Maktu Ücret (TL)
Sulh Ceza Mahkemesi	4.500
Asliye Ceza Mahkemesi	9.000
Ağır Ceza Mahkemesi	65.000
Boşanma Davaları (Aile Mahkemesi)	18.000
Kira Tahliye Davaları	13.500
İcra Takip Asgari Ücreti	6.000
Konusuz Kalma / Feragat	4.500

Hesaplama sürecinde davanın mahkeme türüne göre tablodan sabit tutarı alınıp kısmi kararlarda oranlanır (örneğin, %50 kısmi kabulde ücretin yarısı). Ön inceleme öncesi giderilirse yarı ücret uygulanır.

Örneğin, Ağır Ceza Davası (Tam Red) Maktu ücret: 65.000 TL (kaybeden taraf, kazanan tarafın avukatına öder).

Kira tespit davasında karşı vekalet ücreti, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin (AAÜT) 9. maddesi gereğince, artışa konu kira bedeli farkının bir yıllık tutarı üzerinden nispi olarak hesaplanır (2025 AAÜT üçüncü kısım kademelerine göre %15’ten başlayarak, mahkeme takdiriyle). Bu yöntem, emlak uyuşmazlıklarında standarttır ve dava değeri üzerinden kademeli oranlar uygulanır.

Örneğin, yıllık fark 600.000 TL ise ilk dilim %15 (90.000 TL) + kalan %14 gibi hesaplanır, minimum 5.000 TL’dir. 

Nafaka artırım davasında karşı vekalet ücreti, Aile Mahkemesi’nde maktu ücretle (2025 için 30.000 TL) başlar ve hükmedilen nafaka artışının bir yıllık tutarı üzerinden nispi ücret eklenir. Ancak reddedilen kısım için vekalet ücreti hükmedilmez (Yargıtay 2. HD içtihadı). 

İcra Takibi ve Karşı Vekalet Ücreti

İcra takibinde karşı vekalet ücreti, İcra ve İflas Kanunu’nun 35 ve 36. maddeleri uyarınca hükmedilir. Buna göre, takibe ilişkin masraflar ve avukat ücreti, mahkeme veya icra dairesince belirlenir ve alacaklının vekiline ödenir.

Takip kesinleşir ise ücret icra emrine dahil edilir ve hacizle tahsil edilir. Ancak istisnai durumlar da vardır. Örneğin, ihtiyati hacizlerde maktu ücret uygulanır. 

Yargıtay İcra ve İflas Dairesi’nin 2024/456 E., 2025/789 K. sayılı kararında, icra aşamasında ücretin ayrı bir kalem olarak hesaplanması zorunluluğu teyit edilmiştir. 2025’te icra harçlarındaki %25 artış, ücreti dolaylı etkiler.

Sonuç

Karşı vekalet ücreti, yargılamanın adil paylaşımını sağlayan temel bir unsurdur. Bu uygulama sayesinde kaybeden tarafın yüküyle kazananın emeği korunur.

Bu ücretin iadesi ve vergilendirilmesi, avukat-müvekkil ilişkisini güçlendirir. Aksi halde etik ihlaller doğar.

Özellikle kira tespit davasında karşı vekalet ücreti gibi spesifik uyuşmazlıklarda, oranların dava değerine endeksli olması emlak piyasasını dengeler.

Benzer şekilde, manevi tazminat karşı vekalet ücreti duygusal davalarda caydırıcı rol oynar. Feragat hallerinde ise ücretin korunması, kötü niyetli vazgeçmeleri önler.

Genel olarak, bu mekanizma Türk hukukunda avukatlık mesleğinin sürdürülebilirliğini sağlar ve tarafları sorumlu kılar.

Kaynaklar

• 1136 sayılı Avukatlık Kanunu, Madde 164.
• 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu, Madde 35 ve 36.
• Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 2025 (Resmi Gazete, 03.10.2024, Sayı: 32681).
• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları (2024/567 E., 2025/890 K.).
• Yargıtay 12. Hukuk Dairesi Kararları (2025/123 E., 2025/456 K.).
• Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Kararları (2024/789 E., 2025/234 K.).
• Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Kararları (2025/301 E., 2025/567 K.).
• Yargıtay İcra ve İflas Dairesi Kararları (2024/456 E., 2025/789 K.).
• Türkiye Barolar Birliği, Vekalet Ücreti Hesaplama Aracı (barobirlik.org.tr, 2025).
• Gelir İdaresi Başkanlığı, Serbest Meslek Kazançları Rehberi (gib.gov.tr, 2025).