Mühür Bozma Suçu

6 Eylül 2025

0 106 4 dakika okuma süresi

Mühür bozma suçu, kamu otoritesi tarafından konulan mührün, yetkisiz olarak kaldırılması ya da etkisiz hale getirilmesi yoluyla işlenir. Kamu düzenini ve devlet otoritesini korumayı amaçlayan bu suç, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 203. maddesinde düzenlenmiştir. Elektrik, iş yeri, belediye, inşaat ya da asansör mühürlerinin bozulması gibi farklı şekillerde işlenebilen mühür bozma suçu, ciddi cezai yaptırımlar öngörür.

Mühür Bozma Nedir?

Kanun ya da yetkili bir makam tarafından eşya, mal varlığı veya alan üzerine konulan mührün, yetkisi olmayan kişi tarafından kaldırılması, etkisiz hale getirilmesi ya da tahrip edilmesi, mühür bozma olarak tanımlanır. Söz konusu mühür ise kamu otoritesinin güvenliğini ve denetimini sağlamak amacıyla kullanılır. Örneğin, bir iş yerinin kapatılması, inşaatın durdurulması, elektriğin kesilmesi gibi hallerde mühür uygulanır. Mührün bozulması ise TCK madde 203’e göre suçtur.

Mühür Bozma Suçu (TCK 203)

Türk Ceza Kanunu madde 203’e göre, “Kanunun yetkili kıldığı makamın emriyle konulan mührü kaldırmak veya bozmak” suç kabul edilir. Bu suç, kamu otoritesine karşı işlendiğinden şikayete tabi değildir ve soruşturma resen açılır.

Mühür Bozma Suçunun Unsurları

Mühür bozma suçunun oluşması mühür, kasıt, eylem ve hukuka aykırılık unsurları gereklidir. Mührün kanunen yetkili bir makam tarafından konulmuş olması ve failin mührü isteyerek ve bilinçli olarak bozması gerekir. Bununla birlikte mührün fiziksel olarak kaldırılmış veya tahrip edilmiş olmalıdır. Mühür bozma suçu unsurları arasında mührün yetkisiz kişilerce bozulması da bulunur. Hukuka aykırılık ve yetkisizlik bu suçun temel unsurudur.

Mühür Bozma Suçu Nasıl İşlenir?

Mührün fiziksel olarak kaldırılması veya işlevini yitirmesiyle işlenen mühür bozma suçunu birkaç örnekle açıklamak mümkündür. Örneğin, mühürlü bir iş yerine mührü kırarak girmek veya elektrik sayacı üzerindeki mühür kaldırarak elektrik tüketimine kaçak bir şekilde devam etmek mühür bozma suçlarıdır. Ayrıca inşaatı durdurulan bir alanda mührü açıp inşaat çalışmalarına devam etmek de sık rastlanan mühür bozma suçlarındandır.

Kanun veya Yetkili Makamın Emrine Aykırı Hareket

Mühür bozma suçu TCK madde 203’e göre, yetkili makamın emrine aykırı hareket olarak kabul edilir. Örneğin, belediye tarafından mühürlenmiş bir binada inşaat yapmak ya da mahkeme tarafından el konulan aracı kullanmaya devam etmek, mühür bozma suçunu oluşturur.

Mühür Bozma Cezası (Hapis ve Para Cezası)

TCK madde 203’e göre, mühür bozma suçunun cezası minimum 6 ay, maksimum 3 yıl hapis cezasıdır. Ek olarak mahkeme suçun niteliğine göre adli para cezasına da karar verebilir.

Elektrik Mühür Bozma Cezası

TCK 203 kapsamında cezalandırılan elektrik sayacındaki mührün bozulması eylemi, şikayete bağlıdır. Başka bir ifadeyle elektrik şirketinin, tüketicinin mührü bozduğu yönünde şikayette bulunması gerekir. Şikayette işe mührün bozulmasının kasıtlı olduğunu ispatlayan teknik raporlar bulunmalıdır. Elektrik saati mühür bozma suçu cezası, 6 ay ile 3 yıl arasında mahkumiyet öngörür.

Asansör Mühür Bozma Cezası

Yetkili makamlar ya da belediye tarafından güvenlik sebebiyle mühürlenen asansördeki mührün bozulması, TCK madde 203 kapsamında suç olup minimum 6 ay, maksimum 3 yıl hapis cezası öngörür.

İş Yeri Mühür Bozma Cezası

Yetkili makamlar ya da belediye tarafından mühürlenen iş yerinin mührünün açılması tıpkı diğer mühür bozma suçlarında olduğu gibi 3 yıla kadar hapis cezası öngörür. Genellikle ruhsatsız olarak mühürlenen iş yerlerine ilişkin mühür bozma cezası TCK madde 203’te düzenlenmiştir.

Belediye Mühür Bozma Cezası

Belediyenin çevre, imar ya da güvenlik sebepleri ile mühürlediği bir alanın mührünün bozulması, TCK madde 203’e tabi olup diğer mühür bozma suçlarındaki hapsi cezası ile cezalandırılır.

İnşaat Mühür Bozma Cezası

İmar Kanunu’na aykırı inşaatlar, belediye tarafından mühürlenir. Bu mühürlerin bozulması ise inşaat mühür bozma suçu olarak tanımlanır ve minimum 6 ay, maksimum 3 yıl hapsi cezasına tabidir. Fakat, bu tür davalarda inşaat çalışmalarının devam ettiğinin somut delillerle ispatlanması gerekir.

Cezanın Adli Para Cezasına Çevrilmesi, Erteleme ve HAGB

Mühür bozma suçu nedeniyle alınan 1 yıl veya daha az hapis cezaları, TCK madde 50 uyarında adli para cezasına dönüştürülebilir. Fakat mühür bozma suçu tekerrür etmişse ve kasıtlı ise adli para cezasına dönüştürülmesi çok olası değildir.

Mühür bozma suçunda HAGB uygulaması CMK madde 231’e göre mümkündür. Ancak Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması uygulanabilmesi için sanığın maksimum 2 yıl hapis cezası almış olması ve sabıkasının olmaması gerekir.

CMK madde 51 uyarınca mührü bozma suçlarında maksimum 2 yıla kadar olan hapis cezaları ertelenebilir. Bu kapsamda mühür bozma suçu Yargıtay kararları , cezanın ertelenmesi sanığın durumuna göre yapıldığını gösterir.

Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma

Mühür bozma suçuna ilişkin şikayet süresi yoktur. Çünkü bu suç şikayete bağlı olmayıp savcılık tarafından resen soruşturma açılması ile değerlendirilir. Mühür bozma suçu zamanaşımı ise TCK madde 66’ya göre, 8 yıldır. CMK madde 253 uyarınca, mühür bozma suçları kamu düzenine karşı işlenmiş kabul edilir ve uzlaşmaya tabi değildir.

Bununla birlikte mühür bozma suçu davasında mahkemenin sanık aleyhine verdiği karar istinaf edilebilir. Bunun için sanığın mühür bozma suçu istinaf dilekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesine başvurması gerekir. Bu dilekçede hukuka aykırılıkların yer alması gerekir.

Yargılama Usulü ve Görevli Mahkeme

Mühür bozma suçu, Asliye Ceza Mahkemesi’nde CMK’ya göre genel usuller kapsamında yapılır. Yargılama sürecinde ise soruşturma, iddianame, duruşma ve hüküm aşamaları izlenir. Bu tür davalarda sanık, mühür bozma suçu savunma dilekçesi ile mahkemeye suçsuz olduğunu ispatlamalıdır.

Seri Muhakeme Usulü

CMK madde 250 uyarınca, mühür bozma suçu seri muhakeme usulüne uygundur. Buna göre sanık suçunu kabul ederse ve savcılık da ceza indirimi önerirse mahkeme karar sürecini hızlı bir şekilde tamamlar.

Mühür Bozma Suçu Şikayete Tabi mi?

Kamu düzenine karşı işlenen suçlar arasında yer alan mühür bozma suçu, şikayete tabi değildir. Fakat yetkili makam, mührün bozulduğu yönünde suç duyurusunda bulunabilir.

Mühür Bozma Nereye Şikayet Edilir?

Mühür bozma suçu tespit edildiğinde bu durum polis yada jandarma gibi kolluk kuvvetlerine bildirilir. Belediyeye ait mühürü bozulmuş ise belediye zabıtası suç duyurusunda bulunabilir.

Tekerrür Durumu

TCK madde 58’e göre, mühür bozma suçunda tekerrür varsa başka bir ifadeyle sanık daha önce mühür bozma suçundan mahkûm olmuşsa, güncel davada tekerrür hükümleri uygulanır. Bu da cezanın artmasına neden olabilir ve sanığın HAGB veya erteleme şansı azaltır.

Zincirleme Mühür Bozma Suçu

Türk Ceza kanunu madde 43 uyarınca, ayı mühürde birden fazla bozma eylemi varsa ya da farklı mühürlerde aynı suç işlenmiş ise zincirleme suç olarak kabul edilir. Zincirleme mühür bozma suçunda ceza 1/4 ila 3/4 oranında artırılır.

Ön Ödeme Uygulanabilir mi?

Mühür bozma suçu, CMK madde 75 uyarınca, kamu düzenine karşı eylemler kapsamında yer aldığından ön ödemeye tabi değildir.

Beraat Kararı Verilebilir mi?

Mühür bozma suçunda sanığın beraat alabilmesi için mührün yetkisiz konulmuş olması, mührün bozulması da kasıt olmaması ya da suçun tüm unsurlarının oluşmamış olması gerekir. Tüm bunlar ispatlandığı takdirde sanık için beraat kararı verilir.