Ücretsiz İzin Nedir? Şartları Nelerdir?
Ücretsiz izin kullanmak isterseniz, ücretsiz izin uygulaması için gerekli şartları nelerdir? yani ne olduğu konusunda ve nasıl alabileceğiniz konusunda araştırmalar yapmanız yerinde olacaktır. Resmi olan her işlem belli prosedürler içerisinde ilerlemektedir. Karar verdiğiniz anda ücretsiz izne çıkamazsınız.
İçindekiler
Ücretsiz İzin Hakkı Nedir?
Öncelikle ücretsiz izin hakkı nedir? Kimler kullanabilir? Hangi durumlarda ücretsiz izin verilir? Gibi sorulara cevap arayarak başlayabilirsiniz. Ücretsiz izin, iş akdinin belli bir süre askıya alınmasıdır. Uygulamanın içeriğinde 2 tür ücretsiz izin vardır. Birincisi kanundan doğan, ikincisi de tarafların yaptıkları anlaşmaya bağlı olan ücretsiz izindir.
Ücretsiz İzin İçin Uygulanan Şartlar Nelerdir?
Ücretsiz izin uygulaması gerek çalışan gerek ise işveren tarafından talep edilebilen bir uygulamadır. Örneğin işveren olarak işlerin azalması veya durma noktasına gelmesi ile işveren ücretsiz izin uygulamasına gidebilir. Diğer bir taraftan çalışanlar da ücretsiz izin isteme hakları kanunlar çerçevesinde bulunmaktadır.
Ücretsiz izin kullanmak isteme nedenlerini sıralayacak olursak;
- Yurt dışında eğitim ve öğretimine devam etme isteği,
- Hamilelik gibi durumlar,
- Özel durumlar,
- Ailevi nedenler,
- Hastalık gibi sebepler ile ücretsiz izin kullanma talebinde bulunabilir.
Ücretsiz izin talebinde bulunanlar için uygulama başladığında çalışan personel görevini yerine getirmediğinden işveren tarafından ücret ödenmemektedir. Ayrıca çalışanın sigorta primi de yatırılmaz.
Ücretsiz İzin için Uygulanan Şartlar Nelerdir?
Kanun çerçevesinde yıllık uygulanan ücretli izin başlık adı altında 56. Maddesinin dördüncü fıkrası gereği, ücretsiz izin kullanılan veya kullandırılan iznin yıllık izne tabi olmayacağı, yıllık izin süresinden düşülmeyeceği açık bir şekilde belirtilmiştir.
Ayrıca 56.maddenin altıncı fıkrası gereği, yıllık iznini çalıştığı mevkiden farklı bir şehirde kullanmak isterse bu durumu ispatlaması istenir. Bunun dışında işveren tarafından işçiye gidiş dönüş yapacağı süreyi kapsayacak şekilde toplamda dört güne kadar ücret ödemeden izin verilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Analıkta Ücretsiz İzin Uygulaması Nasıldır?
Kanun da yer aldığı gibi analık halinde çalışma ve süt izin sürelerini düzenleyen 74. maddenin ikinci fıkrasında, kanunlar çerçevesinde verilen analık izninin bitmesine yakın çocuğun bakımı için ya da üç yaşını doldurmamış çocuk, evlat edinen kadın veya erkeğe taleplerinin olması halinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumunda ise yüz yirmi gün, üçüncü ve sonra ki doğumlarda yüz seksen günü aşmayacak şekilde haftalık çalışması gereken çalışma sürelerinin yarısı kadar ücretsiz izin alma hakkı vardır.
Birden fazla doğumlarda yani ikiz, üçüz veya çoklu doğum hallerinde ise kanunen verilen süreler otuzar gün daha artar. Eğer ki çocuk engelli doğmuş ise belirtilen bu süreler üç yüz altmış gün olarak uygulanır.
Analık hakkı doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra da sekiz hafta olacak şekilde toplamda on altı haftalık doğum izni verilir. Doğum izninin bitmesini yakın, doğum yapan çalışan tarafından talep edilir ise altı aya kadar işveren tarafından çalışana ücretsiz izin verilmek zorundadır. Bu izin süresi içinde kadın ücret talep hakkı yoktur.
Zorunlu Ücretsiz İzin Verilebilir Mi?
Kanunda yer alan mevzuatlarda belirtilen hallerin dışında sebepsiz yere çalışana ücret almadan kullanabileceği izni vermeyen işveren sahibi idari para cezası ile cezalandırılır. Bunun için çalışanın da işverenin de araştırarak bu işleme başvurması gerekir. Aksi takdirde iki tarafta zarar görebilir. Ücretsiz izin kullanmak isteyen mağdur olabilir. İşveren sahibi de ceza alabilir.
Özel Sektörde Ücretsiz İzin Kaç Gündür?
Özel sektörde çalışanlar için bazı düzenlemeler de mevcuttur. Ücretsiz izin özel sektörde an fazla üç ay verilebilmektedir. 3 aylık süreyi aşmamak kaydıyla işveren sahibi işçiyi tamamen veya kısmen kanunen ücretsiz izne ayırabilir.
Ücretsiz İzin Nasıl Hesaplanır?
Ücretsiz izin uygulamasında ücretsiz izin hesaplama oldukça merak edilen bir konudur. Bu konular içerisinde en çok rastlanılan ise tabi ki doğum izni hesaplamasıdır. Doğum izninde hamilelik süresi toplamda 40 hafta olarak baz alınır. Kadın çalışanın, doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam olarak 16 hafta çalıştırılmaması gerekir.
Çoğul gebelik durumunda ise doğumdan önceki 8 haftaya 2 hafta daha eklenir. Böylelikle kadın çalışan tekil gebeliklerde gebeliğin 32. Haftada çoğul gebeliklerde ise 30. Haftada doğum iznini kullanabilir.
Doğum Dışında Kamu Çalışanının Ücretsiz İzin Şartları
Kamuda çalışan memura yıllık izinde baz alınan süreler ile hizmet yılında beş yılını tamamlamış olması ve talep etmesi halinde memuriyeti süresince ve iki defa olarak kullanılmak üzere toplamda bir yıla kadar ücretsiz izin verilebilmektedir. Yalnız olağanüstü hal ve sıkıyönetim veya genel hayatı etkileyecek afet gibi durumlar söz konusu olması halinde 72. madde gereğince belli bir süre zarfında görev yapmak ücretsiz izin verilmez.
Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşi ile beraber büyütenler ya da münferit olarak evlat edinen çalışan memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi durumunda memur olan eşlerine ücretsiz izin verilir. Doğan çocuğun anne ve babasının rızası olması halinde kanunen diğer izin mercilerinin de onayı ile 24 aya kadar ücretsiz izin verilir.
Askerlik Görevi İçin Ücretsiz İzin Talep Edilebilir Mi?
Askerlik görevi üzerine 1111 sayılı Kanun çerçevesinde ‘ Her Türk erkek vatandaşının muvazzaf askerlik görevini yapma zorunluluğu vardır.’ belirlenmiştir. Devlet memurları kapsamında askerlik görevi memuriyete girmeden önce ya da memuriyete girdikten sonra da yapılabilir.