Şartlı Tahliye (Koşullu Salıverme) Nedir?

Şartlı tahliye konusu hukukla ilgili kavramlardan biri olup tutuklu ya da hükümlü olan herkesin merak ettiği durumlar arasında yer alıyor. Birçok tutuklu ve hükümlü için şartlı tahliye olmak büyük bir şans. Ancak şartlı tahliyenin hangi süreçlerden geçerek onaylandığı gibi konular çoğu kişi tarafından tam olarak bilinmiyor. Bu yazımızda bu bilgi kirliliğini engellemek için bu süreçler hakkında her türlü bilgiyi vereceğiz.

Koşullu Salıverme (Şartlı Tahliye) Nedir?

Hapis cezası hükmedilmiş şahıs, cezaevinde kaldığı süre boyunca iyi halli olduğu ve sosyal hayata uyum sağlayacağına kanaat edilmişse kalan ceza cezaevinin dışında, dışarıda olacağı bir biçimde geçirmesine koşullu salıverilme deniyor. Bu gibi hallerde cezanın kalanının dışarıda geçme kararı şartlı tahliye olarak isimlendirilir. Bunun yanında şartlı tahliye, failin sosyal hayata kazandırılmasını ve iyi halli olma halinin devam etmesine teşvik etmeyi hedefler.

Şartlı tahliyenin farklı adı koşullu salıverme olarak da bilinir. Başka bir deyişle eğer bir şahıs hakkında hapis cezası saptanmış ise ve bu şahsa cezaevinde iyi hali olarak geçirme koşulunu sağlıyor ise hapis cezasının geri kalan günlerine cezaevi dışında çektirilmesi kararı verilebiliyor. Buna duruma da salıverme, yani şartlı tahliye deniyor.

Koşullu Salıverilme İçin İnfaz Oranları

14 Nisan 2020 tarihinde çıkarılan 7242 sayılı Kanun ile beraber kural olarak, koşullu salıverilme durumu için infaz oranı 1/2 olarak belirlendi. Bunun anlamı şahıs 10 yıl hapis cezasına mahkum edilmiş bir şahıs ise iyi halli olarak 5 senesini cezaevinde geçirdiği durumda koşullu olarak salıverilebiliyor. Fakat her suçtaki infaz oranının 1/2 olarak kabul edilmediğinin bilinmesi büyük önem taşıyor. 2/3 ya da 3/4 biçiminde istisna da olsa uygulanan infaz oranları da bulunuyor.

Kural Olarak İnfaz Oranı 1/2 ‘Dir

Genel kural olarak infaz oranının ½ olduğu bilinmelidir. Suçların büyük kısmı için de bu oran uygulanıyor. Ancak bazı suçlarda bu durum değişebiliyor. Yine de neredeyse her suç için özel bir durum olmaması haricinde infaz oranının bu şekilde tanımlandığı söylenebilir.

Yine de koşullu salıverme adı üzerinde koşulludur. Bunun anlamı cezaevinde kalan hükümlünün ceza aldığı süre boyunca cezaevinde yaptığı davranışların önemli olduğudur. Eğer ki hükümlü ya da tutuklu cezaevinde yanlış bir davranışta bulunursa bu siciline işlenir ve koşullu salıvermeden yararlanması zorlaşır ya da imkânsız hale gelir. Bu durum yatılan suçun niteliği ve cezaevinde işlenen suçun niteliğine göre değişkenlik gösterebiliyor.

İnfaz Oranı 2/3 Olan Haller

Cezalarda infaz oranı 2/3 olan suçlar da vardır. Bu suçların bir kısmını şu şekilde sıralayabiliriz;

• Kasıtlı öldürme suçlarından belli süreli hapis cezasına mahkûm kişiler
• Neticesi nedeniyle ağırlaşmış yaralama suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olan şahıslar
• İşkence suçlarından ya da eziyet suçundan süreli hapis cezasına mahkûm kişiler
• Cinsel saldırı ile beraber reşit olmayanla kişilerle cinsel ilişkide bulunmak ve cinsel taciz suçlarından belli süreli hapis cezasına mahkûm kişiler
• Uyuşturucu ya da uyarıcı madde üretimi ve ticareti suçlarından hapis cezasına çarptırılmış olan çocuklar
• Tekrar olarak işlenen suçlar
• Devlet sırlarına karşı işlenmiş suçlar ve ajanlık suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm kişiler

Burada sayılan suçlardan hüküm giymiş kişiler 2/3 infaz oranı ile şartlı tahliyeden yararlanabiliyor. Yani toplam cezaevinde çekilen cezanın verilen cezanın 2/3’ü olması gerekiyor. Bu durumda on beş senelik bir cezanın on senesinin cezaevinde geçirilmesi gerekiyor.

İnfaz Oranı 3 / 4 Olan Haller

İnfaz oranı ¾ olan suçlara bakıldığı zaman yalnızca tek bir suçunun bu orana sahip olduğu görülüyor. Bu suçlar da Terörle Mücadele Kanunu altında alınmış olan cezalardır. Bu tür cezalarda alınan cezanın 3/4 ‘lük kısmının cezaevinde geçirilmesi gerekiyor.

Örnek olarak ceza olarak 12 yıl alınmış ise 9 senenin cezaevinde kalınarak geçirilmesi gerekiyor. Bu süre içinde bir suça karışmayan hükümlüler şartlı salıverme imkanında yararlanabiliyor.

Müebbet Hapis Ve Ağırlaştırılmış Müebbet Hapislerde İnfaz Süresi

Müebbet hapis cezaları kelime anlamı olarak ömür sonlanana kadar ceza almayı içerseler de bu durum değişebiliyor. Cezaevinde belirli bir süreyi iyi hal ile geçiren hükümlü kişiler koşullu salıverilme imkanlarından faydalanabilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası kaç sene sorusunun yanıtı ise 30 sene olarak verilebilir. Böylece ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilenler de otuz senelerini infaz kurumunda çektikleri durumlarda koşullu salıverilmeden faydalanılabilir.

İyi Halli Olmak Nedir?

Koşullu salıverme koşullarından yararlanabilmek için çeşitli şartları sağlamak gerekir. Bunun en başında ise cezaevinde kalınan süre içerisinde herhangi bir suça karışmamak olarak nitelendirilebilir. Eğer ki ceza evinde geçirilen süre içerisinde alınan bir ceza sicile işlenirse bu ceza kişinin şartlı salıvermeden faydalanma olanağını ortadan kaldırır. Bu durum aslında kişileri ceza evlerinde daha sakin olmaya ve suç işlememeye gayret ettirmek için konulan bir kuraldır.

Koşullu Salıverme Kararının Geri Alınması?

Koşullu salıvermeden sonra ceza devam eder. Bu süre içerisinde kişinin işlediği suçlar koşullu salıverme koşullarını ihlal ettiği anlamına gelir ve bu durumdan yararlanma olanağı ortadan kalkar. Kişi kalan cezasını çekmekle kalmaz aynı zamanda yeni işlediği cezanın da süresini ceza süresine eklemiş olur. Koşullu salıverme şartını bozduğu için de çeşitli ek cezalar verilebilir.

Koşullu salıverme sürecinden hükümlü kişi en yakın emniyet müdürlüğüne giderek belli aralıklarla imza atmak zorundadır. Bunu yapmadığı durumlarda koşullu salıverme durumu iptal olur. Bir kere koşullu salıverme halinde ceza işlediği zaman başka bir koşullu salıvermeden yararlanması mümkün değildir. Bu nedenle koşullu salıvermeden yararlanan kişilerin dikkatli olması gerekiyor.

Tüm hizmetlerimiz hakkında bilgi almak ve sorularınız için buraya tıklayınız.