Sansür Yasası Nedir?
Sosyal medya platformlarını kullanan kullanıcılar için yaptırımlar getiren yasa sansür yasası ismini alır. Ancak bu isim toplumda bilinen bir isim olup temelde basın kanununda değişiklik yapılmasını öngören bir kanun teklifini içerir.
Kanun teklifi 2022 yılı 26 Mayıs günü TBMM’ye MHP ve AKP tarafından sunulmuştur. Mecliste yapılan görüşmeler sonucunda kabul edilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. Kanunun kabul edilmesinin ardından ise Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
Kanunun sosyal medyada kendini ifade etme, düşüncelerin paylaşılması ve benzer konularda kısıtlamalar getirmesi veya yanlış yönlendirmelerin cezalandırılacağını belirtmesi sansür yasası olarak anılmasına neden olmuştur.
İçindekiler
Sansür Yasası Maddeleri
Meclis Genel Kurulu’nda görüşülerek Resmi Gazete’de yayınlanan sansür yasası teklifi 40 maddeden oluşan bir tekliftir. Bu teklifi içeren yasanın çerçeve yasa olduğunu söylemek mümkündür. Bu sayede var olan Basın Kanunu’nda yer alan hükümler üzerinde değişiklik yapılması, hükümlerin kaldırılması veya yeni hükümlerin eklenmesi mümkün olur.
Genel Kurul’a sunulan sansür yasası maddeleri şunlardır;
- İnternet üzerinde paylaşım yapan haber sitelerinin ilgili yayınlarını 2 yıl süreyle saklamalarına karar verilmiştir. (7.madde)
- Yabancı olan basın mensuplarının yayın yapabilmeleri için çalışma izni ve basın kartı almalarına karar verilmiştir. (13.madde)
- Sansür yasası 29 madde en önemli olanıdır. Bu maddeye göre bir kişinin yanıltıcı özellikteki bilgiyi sosyal medyada yayması suç olarak kabul edilmiştir. Bu suçu işleyen hesap kullanıcılarının, yayıncıların ve gazetecilerin en az 1 yıl en fazla 3 yıl hapis cezası almasına karar verilmiştir.
- Mit’e yönelik yapılan yanlış içerik paylaşımları ve bu paylaşımlar nedeniyle işlenen suçlar katalog suç olarak kabul edilmiştir. (32.madde)
- Erişimin engellenmesi işleminin yurt içi-yurt dışı fark etmeksizin aynı anda uygulanmasına karar verilmiştir. (32.madde)
- Instagram, Twitter ve Facebook gibi platformlara erişimin ülke bazında 1 günde 10 milyondan fazla erişimin gerçekleşmesi durumunda Türkiye’de temsilcilik bulundurmalarına karar verilmiştir. (34. madde)
- MHP ve AKP çalışmalarıyla hazırlanarak meclise sunulan 40 maddelik sansür yasası 14 madde kabulüyle genel kuruldan geçmiştir. Genel Kurul oylamasında geçer oyun alınmasıyla birlikte teklifin Resmi Gazete’de yayınlanmasına karar verilmiştir.
Sansür Yasası Yürürlüğe Girdi Mi?
Basın Kanunu’nda değişiklik yapılmasını içeren sansür yasası yürürlüğe girmiş olan bir yasadır. Yasanın kabul edilme ve Resmi Gazete’de yayınlanma tarihi 18 Ekim 2022’dir. Resmi Gazete yayınının ardından yasa 1 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yeni sansür yasası sayesinde Türk Ceza Kanunu’na yeni bir madde eklenmiştir. Bu madde halka yanıltıca bilgiyi alenen yayma suçunu içeren maddedir. Bu madde sayesinde ilgili suçu işleyen kişinin 1-3 yıl aralığında hapis cezası alması mümkün hale getirilmiştir.
Sansür Yasalarının Kapsamı: İfade Özgürlüğü ve Medya Düzenlemeleri
Sansür yasası yürürlüğe girdiğinde insanlar tarafından ifade özgürlüğünün kısıtlandığına yönelik tepkiler gelmeye başlamıştır. Yasaya bakıldığında ifade özgürlüğünü sınırlandırdığı görüşüne ulaşmak mümkündür.
Ancak ifade özgürlüğünün kısıtlanması gerekli durumlarda zorunla hale getirilmiştir. Bu zorunlu haller kamu düzeninin bozulması ve halkın yanlış bilgiler nedeniyle galeyana getirilmesine neden olunmasıdır. Zorunlu olmayan haller dışında ise insanların kendilerini özgür şekilde ifade etmeye devam etmeleri sağlanmıştır.
Twitter, Instagram ve Facebook başta olmak üzere popüler kullanımda olan sosyal medya uygulamalarının gereği dışında kullanıldığı görülür. İnsanların korkutulması, paniğe kapılmasının sağlanması veya ayaklanmaya teşvik edilmesi yanlış haberler ya da gönderilerle mümkündür.
Yasa bunun yaşanarak ülke güvenliğinin tehdit edilmesinin önüne geçmeyi planlar. İnsanları yanlış yönlendiren ve kötü niyetli paylaşımlar yapan kişileri yasa kapsamında tespit ederek ceza almalarını sağlar.
Sansür Yasaları ve Kamu Yararı
Sansür yasasının kamu yararını gözettiği konusunda uzmanları ve sosyal medya kullanıcılarının farklı görüşleri vardır. Bu görüşler yasa konusunda iki ayrı tarafın oluşmasına neden olur.
İlk taraf sansür yasası kamu yararını gözetir ve kamu zararına olacak paylaşımlar konusunda düzenleme gelmesini savunan taraftır. Bu tarafa göre platformlarda yapılan video, resim ve diğer içerik paylaşımları insanları yanlış yönlendirir.
Buna bağlı olarak da güvenlik tehdidi ortaya çıkar. Bu paylaşımların engellenmesi ve insanların yanlış yönlendirilmemesi için yasa uygulanmalıdır şeklinde açıklamalar yaparak kararın yanında olurlar.
İkinci taraf ise sansür yasası insanların kendilerini ifade etmelerine engeller olur ve insanların yeni bilgiye ulaşmasını engeller görüşünü savunur. Bu nedenle yasanın kabul edilmesi yanlıştır ve kısıtlamalar insanları mağdur eder.
Sansür yasasıyla ilgili görüş bildiren iki tarafa bakıldığında her iki tarafında kendi açısından haklı olduğu görülür. Bu nedenle olabildiğince insanların haber alma veya kendilerini ifade etme özgürlüğünün engellenmemesi gerekir. Kanun maddelerinin uygulanmasının ise zaruri olarak görülen durumlarda yapılması gereklidir.
Sansür Yasalarının Uygulanması: Ceza
Kabul edilen sansür yasaları uygulamaya koyulduğunda yasaya göre suç teşkil edecek paylaşımlarda bulunan kişilerin ceza almasına neden olurlar. Verilen cezalar işlenen suçun içeriği ve ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Sosyal medya yayıncılığı yapan kişilerin kanunda belirtilen kurallara uymadıkları durumlarda yaptıkları yayınların durdurulması mümkündür. Bunun dışında hesaplarında yaptıkları ve yasaya aykırı olan içerikleri kaldırmaları talep edilir. İçerikleri kaldırmayan kişiler ise hapis cezası ya da para cezası ödemek zorunda kalırlar.
İhraç ve İşten Çıkarmalar
Sosyal medyada paylaşım yapan kişiler belirli bir şirket adına çalışıyorlarsa işten çıkarılmaları mümkündür. Sözleşme imzalamışlarsa yasayı ihlal etmeleri nedeniyle sözleşmeleri iptal edilir. Bu da işlerini kaybetmelerine neden olur.
Sansür yasasında belirtilen suçları işleyen kişilerin kamuda çalışmasının engellenmesi mümkündür. Buna ek olarak kamuda çalışan kişilerin ihraç edildiği de görülür. Bunun dışında özel sektörde de işe alınmama sorunları ile karşılaşabilirler.
Bu nedenle insanların yasaya uygun hareket etmeleri gerekir. Ancak yasanın yaptırımlarının ağır olması nedeniyle doğru bir uygulama olduğunu söylemek mümkün değildir.
Sosyal Medya Yasası Nedir?
Sosyal medya sansür yasası devletin dezenformasyonla mücadele etmek için uygulamaya karar verdiği bir yasadır. Bu yasaya göre halkın yanlış bilgi almasının engellenmesi, internet sitelerinde çalışanların basın mensubu kabul edilmesi, çocukların sosyal medyadaki tehlikelerden korunması ve haber içeriklerinin korunması amaçlanır.
Yasa ile aynı zamanda yayınlanan zararlı içeriklerin kaldırılması, içerik engeli oluşturulması, haber sitelerinin künyeye sahip olması ve haber sayfalarında reklam yayınına izin verilmiştir. Bunun dışında ise halkı olumsuz etkileyecek paylaşımlar yapan, halka korku yaşatan ve yönlendirme yapan kişilerin ceza almasının önü açılmıştır.
Sonuç
Sansür yasası yaklaşık 3 ay önce yürürlüğe giren ve uygulanmaya başlayan bir yasadır. Sosyal medya kullanıcıları ve internet sitelerine hitap eden bu yasa getirdiği cezalar veya kısıtlamalar nedeniyle tepki alan bir yasadır.
Ancak tepkilerin büyük bir bölümü alınan kararların doğru şekilde bilinmemesinden kaynaklanır. Bu nedenle yasa ile ilgili uzman görüşlerinin alınması ve bunun sonucunda da sosyal medyayı doğru şekilde kullanmak gerekir.
sinaneroglu.av.tr sosyal medya (sansür) yasasıyla ilgili güncel bilgilere ulaşılabilecek hukuk sayfasıdır. Yasanın olumlu ve olumsuz yönlerini öğrenmek isteyen kişiler tarafından incelenmelidir. Merak edilen sorular sitenin danışmanları ve avukatlarından öğrenilebilir.
Bunun dışında yasa kapsamında ceza alma riski bulunan kişilerin hukuki destek almaları için de uygun bir sitedir. Bilgi ve hizmet almak için sinaneroglu.av.tr ile iletişime geçmek yeterlidir.
