İş Arama İzni Nedir? Nasıl Hesaplanır?

İş Arama İzni Nedir? Nasıl Hesaplanır? Sorusuna genel anlamda ihbar izi ya da tazminatı da denilmektedir. İhbar tazminatı ise personele verilmesi gereken iş arama izni verilmiyor ise kanunda belirtildiği şekilde tazminat ödemesi yapılır. Bu tazminat ödemesine ise ihbar tazminatı denilir. Personele bu tazminat ya nakit olarak ödenir ya da günlük hesaplanan sürelerde personelin iş araması için izin verilir.

Bu izin iş kanunlarımıza göre bir personelin işten çıkarılması durumunda tazminat hak edişi yanı sıra iş arama izni de söz konusu olur. İş sözleşmesinin süresi dolmadan işten çıkarma hallerine ortaya çıkan iş arama izni günde 2 saat olarak belirlenmiştir. İstenmesi durumunda her iş gününde personelin iş araması ve iş görüşmeleri için ücretli izinli sayılma işlemi yapılır.

Özellikle özel sektörlerde söz konusu iş kanunlarının uygulama sorunlarında yine karşımıza tazminat ve iş arama durumları ortaya çıkar. Bu konuların çözülmesi amacı ile belirlenen kanunlar gereği ilgili uygulanması gereken işlemler yapılır. İş arama izinleri uygulanmaması durumlarında personelin iş mahkemelerine başvurma hakkı bulunmaktadır.

İş Arama Nasıl Hesaplanır?

İş arama izin süresi;

• Personelin işe giriş tarihi sonrasındaki 6 aylık çalışma süresi 14 saat x 2 = 28 saat
• 6 ay ve 18 aylık çalışma süresinde 28 saat x 2 = 56 saat
• 18 ay ve 36 aylık çalışma süresinde 42 saat x 2 = 112 saat
• 36 ay ve sonraki çalışma süresi sonrasında 56 saat x 2 = 112 saat iş arama izni söz konusudur.

Bu durum ihbar tazminatı ödenmesi söz konusu olduğunda brüt ücret üzerinden hesaplanır. Aylık brüt ücreti karşılığında ilgili süreler için ödeme yapılır.

İş Arama İzni Kullanma Şartları Nelerdir?

İş arama izni kullanılması iş kanuna göre belirli şartlara bağlanmıştır. Bu şartlar doğrultusunda söz konusu iş aram izni uygulanır.

• Personele işten çıkarılma fesih ihbarı yapıldı ise,
• İşveren işe işçi arasında yasalara göre geçerli bir iş sözleşmesi var ise,
• İş sözleşmesi maddesine göre fesih nedeni haklı değil ise ve geçerli nedene dayalı ise iş arama izni durumu söz konusu olur.

İş Arama İzni Ne Zaman Kullanılır?

İş arama izin süresi ve zamanı işçinin haklarını gözetmek şartlı ile iş sözleşmelerinde ve toplu iş sözleşmelerinde belirtildiği şekilde zamanda kullanılır. Sözleşmelerde farklı bir şekilde belirtilmedi ise işten çıkış bildirim ardından söz konusu çalışma süresine göre belirtilen saatlerde iş arama izni personele verilir. Her personel bu haktan kendi çalışma süresine uygun olarak yararlanır. Bu durum ancak yüz kızartıcı bir suç ile ayrılma durumunda kullanılamaz.

İş Arama ve İhbar Tazminatı

İş kanunda belirtildiği şekilde hesaplanır. İlgili kanun gereği yapılan işlemler ile personele çıkışının bildirilmesi esnasında bu durumun açıklanması gereklidir. Personele iş arama izni verilip verilmediğinin verilmiyor ise ilgili ihbar tazminat tutarının nakit olarak personele ödenmesi gereklidir. Bu ödeme aynı şekilde tazminat hesaplaması şeklinde yapılır.

İhbar tazminatı personele ödenmesi gereken hak ettiği bir tazminattır. Söz konusu ödemenin personelin ayrılması ardından yapılması gereklidir. Ödeme işlemi yapılmıyor ise iş arama izni, verilmesi gereklidir. İş ama izni ihbar süresince geçerlidir. Örneğin bir personel 1 yıl süresince ilgili firmada çalışıyor ise 14 gün boyunca günde 2 saat olmak üzere iş arama izninden faydalanır.

İş Arama İzni Ücreti

İş arama izni belirtilen sürede verilmiyor ise personele anında çıkış işlemi yapıldı ise verilecek ücret ve kıdem tazminatına bir de iş arama izin ücreti eklenir. Personele ödenecek iş arama izin ücret:

5000.00 TL alan bir personel için 14 günlük bir ihbar durumu söz konusu ise;

• Saat ücreti: 5000 / 225 = 22,22
• İş arama toplam süresi 10 x 2 = 20
• Personelin iş arama izin ücreti 22,22 TL *20*2 = 888,80 TL olarak hesaplanır.

Eğer aynı şekilde işçi kıdem tazminatı da hak etmiş ise söz konusu ödeme birlikte yapılır. Gerekli kesintiler sonrası kalan tazminat bedeli mutlaka işçinin kendi hesabına ödenmelidir.

İş Arama ve Tazminat Durumlarında İşveren ve İşçinin Dikkat Etmesi Gereken Koşullar

İş arama izni ve diğer tüm yasal işçi haklarında işçilerin ve işverenlerin dikkat etmesi gereken durumlar vardır. Her koşulda kazanılan hakların işçiye verilmesi, verildiğinin ispatı, gibi haller işverenin sorumluluğundadır. Bir işveren mutlaka gerekli yasal belgeleri işçiye imzalatarak hakları kullandırdığını ispat etmelidir.

İşçi ise söz konusu haklarının varlığından haberdar olarak işverenden talep etmelidir. Yasalarda belirtilen tüm haklarının kullanımı ile ilgili bir sorun yaşadığında gerekli yasal işlemlere başvurmak işçinin sorumluluğundadır. Bir personel kanunlarımıza göre yıllık izin, fazla mesai ödemesi, haftalık izin gibi tüm durumlarda hakkını arayabilir. İlgili hallerde söz konusu alamadığı bir hak var ise iş mahkemesine başvurabilir.

İş Arama İzni Özel Durumlar

Kanunlarımıza göre belirlenen iş arama izni hakkında bazı özel durumlar söz konusu olur. Bunlar;

• İhbar süresini iş arama olarak değerlendiren işçi iş bulduğu anda bu hakkı sona erer.
• Cumartesi günleri çalışma söz konusu değil ise işçinin iş arama izni de olmaz.
• İhbar süresi yerine ihbar tazminatı ödenmesi halinde iş arama izni kullanılamaz.