İrtifak Hakkı Nedir?

Hukuki anlamda irtifak hakkı nedir? Sorusu genel olarak kullanım hakkı olarakta bilinir ve taşınmaz üzerinde olmak şartı ile meydana gelen sınırlı bir haktır.

İrtifak hakkı bu noktada taşınmaz malikinin tamamen taşınmaz üzerindeki haklarını kısıtlarken; taşınmaz üzerinde ise sınırlı bir ayni hak kazanmak durumunda olan gerçek ve tüzel kişinin iradesine bağlı olarak irtifak hakkı türüne göre haklar ortaya koyar.

Öyleyse irtifak hakkı nedir? Hukuksal anlamda kullanım hakkının sadece taşınmaz üzerinde bulunduğu bu sınırlı hak, hem taşınmazın kullanım şeklini hem de hakkın kullanımını kısıtlayabilir.

İrtifak Hakkı Ne Demek?

Türk Medeni Kanunu’na göre irtifak hakkı; malikin taşınmaz üzerinde tümüyle bulunan ve yalnızca kullanma- yararlanma yetkilerinin bir kısmını yahut tamamını hak sahibine sağlayan veya malikin mülkiyete ilişkin olan yetkilerinden bazılarının kullanılmasını irtifak hakkı sahibinin tamamıyla lehine olacak şekilde kısıtlayan sınırlı ayni haklardır. Sahibine taşınmaz üstünde kullanma ve yararlanma imkanı sunan bu hak, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 779. maddesinde yer almaktadır. İrtifak kelime olarak ise; sınırlı kullanım hakkı anlamına gelir.

İrtifak Hakkı Çeşitleri Nelerdir?

İrtifak hakkı çeşitleri üçe ayrılır;

• Şahsa Bağlı İrtifaklar
• Eşyaya Bağlı İrtifaklar
• Eşyaya ve Şahsa Bağlı İrtifaklar

Şahsa bağlı irtifak ise kendi içerisinde iki gruba ayrılır;

• İntifa Hakkı
• Sünna (Oturma) Hakkı

Eşyaya bağlı irtifak ise;

• Mecra Hakkı
• Su Hakkı
• Geçit Hakkı olmak üzere üç ana gruba ayrılır.

Eşyaya ve şahsa bağlı irtifaklar ise;

• Üst Hakkı
• Kaynak Hakkı
• Diğer olarak üç farklı grupta toplanır.

İrtifak Hakkı Devredilebilir Mi?

Türk Medeni Kanunu içerisinde Eşya Hukuku kapsamında düzenleme altına alınan irtifak hakkının, genel bir düzenleme ile devrinin yasaklandığına dair bir açıklama olmamakla beraber bu düzenlemeler tek tek incelenmelidir ve irtifak hakkı türüne uygun olarak bir değerlendirilmeye tabii tutulmalıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre madde 838’de irtifak hakları aksi kararlaştırılmadığı müddetçe başkalarına devredilemez ve mirasçılara geçmez.

İrtifak Hakkı Süresi Ne Kadar?

İrtifak hakkı 30 yıl bir süre ile tapuya tescil ettirilebilmektedir ve süresiz değildir. En fazla 100 yıl olacak şekilde tescil ettirilebilirken; 75. yıla gelindiğinde ise 100 yıl olacak şekilde uzatılabilmektedir.

İrtifak Hakkı Olan Taşınmazın Satışı Mümkün Mü?

Taşınmaz üzerinde kurulan bir irtifak hakkı ile mülkiyet hakkı kısıtlanabilmektedir. İrtifak tahsis edilen bir taşınmaz satılabilirken; tapu üzerinde şerh sütununda bir irtifak hakkı şerh edilmişse, taşınmaz satılsa bile irtifak hakkı süresi dolana değin devam eder. Bununla birlikte yeni bir malikinde mülkiyeti kullanım hakkı kısıtlı şekilde olur.

Hayvancılık Amaçlı İrtifak Hakkı Nedir?

Boş bir durumda bulunan hazine arazilerini ekonomiye katkı ve değer sağlaması amacı ile devlet tarafından hayvancılık faaliyetlerini gerçekleştirmek kapsamında vatandaşlara tanıdığı irtifak hakkıdır. Bu haktan kişilerin yararlanabilmesi için öncelikle, irtifak tesisi kurulmak istenilen hazine arazisinin bulunduğu il, şehircilik ve çevre il müdürlüklerine başvurulmalıdır.

Bu bağlamda kurulacak olan irtifak hakları 30 yıl süre olacak şekilde tesis edilir. Bu yol izlenerek kurulacak olan irtifakta taşınmaz üzerine yapılacak olan yatırımın tamamlanması ile irtifak hakkı sahibine doğrudan olarak satışı yapmak mümkündür.

Tapuda İrtifak Hakkı

İrtifak hakkı tapuda, sahibine mülkiyete yakın bir derecede hak sağladığından dolayı tapu kütüğünde taşınmazın sayfasından tamamen ayrı bir sayfada düzenlenir.

Kat İrtifakı Ne Demek?

Teknolojik gelişmeler ve düzenli olarak artan konut ihtiyacı sebebi ile maliyetler giderek pahalılaşmakta. Hal böyle olunca müteahhitler sürekli belirli bölgelerde arsa satın almaktansa, arsa payına karşılık olarak inşaat işlerini kabul etmektedir. Bu durumlarda ortaya çıkabilecek olan tüm mülkiyet haklarının ihlalini gidermek ve oluşabilecek olan hak kayıplarının önüne geçmek adına hukuki bir idareye ihtiyaç duyulur.

Kat irtifakı düzenlemesi bu ihtiyaçlara yönelik olarak düzenlemeleri bünyesinde barındırır. Kat mülkiyeti ile ilişkilendirilmek üzere yapılan yapının bağımsız olan tüm bölümleri için ortak arsa malikleri ya da arsa maliki arasında kurulacak olan irtifak hakkına kat irtifakı adı verilir. Bir inşaatın başlangıç tarihinden bitiş tarihine kadar tüm hak sahipleri kat irtifakı sahibi olur.

Kat İrtifakı Nasıl Kurulur?

Bir kat irtifakının kurulması için öncelikle Tapu Genel Müdürlüğü’nce resmi bir senet düzenlenmesi gerekir. Kat irtifakı, arsa payının oranı kadar olacak şekilde arsa malikleri lehine kurulur. Bu kat irtifakının kurulması için öncelikle tüm paydaşlar birlikte olmak şartı ile tapu idaresine başvuru yapmalıdır. Başvuruda belirtilmesi gereken özellikler başlıca şöyledir;

• • Eklentilerin Yüz Ölçümü
  • Ortak Yerlerin Yüz Ölçümü
  • Bağımsız Yerlerin Yüz Ölçümü

Özel olarak başvuruda belirtilmelidir. Yine mimari proje ile birlikte olmak üzere tüm paydaşların imzasının bulunduğu yönetim planı tapu idaresine teslim edilmelidir.

Kat İrtifakı Kat Mülkiyetine Nasıl Çevrilir?

Bir yapıyı kullanmak adına alınan izin belgesine dayalı olarak Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilmiş olan şartlara göre bir kat irtifakı kat mülkiyetine re’sen olacak şekilde çevrilebilir. Kat irtifakı hakkına ya da arsa hakkına sahip kimsenin kendi istemesi ile de yapılabilmesi olasıdır. Yapı tamamı ile bitmiş ve bağımsız bölümlerin 2/3’ü kullanıma başlanmış durumda bile ise, kat mülkiyeti kurulmadıysa bile kat mülkiyeti hükümleri uygulanır.

Kat Mülkiyeti ile Kat İrtifakı Arasındaki Fark Nedir?

İkisi de genel olarak tapu olmakla birlikte kat irtifakı sahibi arsa payı kadar bir arsa tapusuna sahip olur, kat mülkiyeti sahibi ise bir gayrimenkul tapusuna sahip bireydir. Bu irtifakın kurulması mimari projenin onaylanması; onaylanan projeye uygun olması ile bağlantılıdır.

Kat irtifakı tapusuna bir kredi almak zor iken, kat mülkiyetinin kurulduğu bu gibi yapılarda kredi alabilmek daha kolaydır. Bunun genel nedeni projenin tamamlanmaması nedeni ile birlikte belirli riskleri bünyesinde barındırmasından dolayıdır.

Tüm dava ve dosyalarınız için BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİNİZ!