İnfaz (Yatar) Hesaplama Aracı
İçindekiler
İnfaz (Yatar) Hesaplama Nedir? Nasıl Yapılır?
İnfaz (yatar) hesaplama, mahkemelerin verdiği hapis cezalarının ne kadar süreyle cezaevinde geçirilmesi gerektiğini belirleyen bir işlemdir. Halk arasında “yatar” olarak bilinen bu hesaplama, cezaların ne kadar süreyle infaz edileceğini ve kişinin hangi tarihlerde tahliye olabileceğini gösterir.
Yatar hesaplaması yapılırken koşullu salıverme, denetimli serbestlik ve cezanın infaz süresi dikkate alınır. Bu süreçte, suçun işlendiği tarih, suç türü, kişinin sabıka kaydı ve infaz kanunundaki değişiklikler gibi birçok faktör göz önünde bulundurulur. Hesaplama doğru yapıldığında, hükümlünün cezaevinde ne kadar süre kalacağı net şekilde belirlenir.
İnfaz (Yatar) Nedir?
İnfaz, mahkemelerce verilen ceza ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi anlamına gelir. Ceza hukuku kapsamında infaz, hükümlülerin aldıkları cezaların cezaevinde geçirdikleri süreyi ifade eder. Yatar ise, bu infaz süresinin halk arasındaki karşılığıdır. İnfazın amacı, cezalandırmanın yanında hükümlülerin topluma yeniden kazandırılması ve suçtan caydırılmasıdır.
Hükümlü, mahkemenin verdiği cezanın belirli bir kısmını cezaevinde çektikten sonra, iyi hali göz önünde bulundurularak koşullu salıverilme ile tahliye edilebilir. Ancak bu sürecin doğru şekilde yönetilmesi için infaz yasalarına uygun olarak hesaplama yapılması gerekmektedir.
Yatar-İnfaz Hesaplama Nedir?
Yatar-infaz hesaplama, bir hükümlünün cezaevinde kalması gereken sürenin tespit edilmesi amacıyla yapılan bir hesaplama işlemidir. Bu hesaplama, mahkeme kararıyla belirlenen hapis cezasının ne kadarının cezaevinde geçirileceğini, koşullu salıverme ve denetimli serbestlikten yararlanma süresini içerir.
Özellikle suçun işlendiği tarih ve suçun niteliği, hesaplamada en önemli unsurlardır. İnfaz kanunlarında yapılan değişiklikler, yatar hesaplama sonuçlarını doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, her suç ve ceza türü için farklı infaz hesaplamaları yapılması gerekebilir.
Yatar-İnfaz Hesaplama Şartları
Yatar-infaz hesaplaması yapılırken dikkate alınması gereken birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler arasında suçun işlenme tarihi, suçun niteliği, suç işleyenin yaşı, suçun mükerrer olup olmaması ve suçlunun cinsiyeti gibi kriterler yer alır.
Özellikle çocuklu kadınlar için farklı infaz hesaplamaları uygulanabilmektedir. Bunun yanı sıra, suçlunun sabıka kaydı ve firar durumu da yatar hesaplamasını doğrudan etkileyen unsurlar arasındadır. Bu kriterlerin tümü dikkate alınarak yapılan infaz hesaplaması, hükümlünün cezaevinde geçireceği kesin süreyi belirler.
Yatar-İnfaz Hesaplama Nasıl Yapılır?
İnfaz hesaplaması yapılırken, cezanın koşullu salıverme oranı dikkate alınır. Bu oran, suçun türüne göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, bazı suçlarda cezanın üçte ikisi infaz edilirken, bazı suçlarda dörtte üçü infaz edilmek zorundadır.
Koşullu salıverme süresi belirlendikten sonra, hükümlünün cezaevinde geçirdiği tutukluluk süresi düşülerek net ceza süresi hesaplanır. Ardından denetimli serbestlik süresi eklenerek tahliye tarihi belirlenir. İnfaz hesaplamasında, kanunlarda yapılan güncel değişiklikler dikkate alınarak doğru bir sonuca ulaşılır.
01/07/2016 Öncesi İçin İnfaz Hesaplama
01 Temmuz 2016 tarihinden önce işlenen suçlar için infaz hesaplamasında eski kanunlar geçerli olmaktadır. Bu dönemde işlenen suçlar için genellikle 2/3 infaz oranı uygulanmaktadır.
İstisnai suçlar haricinde, hükümlüler cezalarının yarısını cezaevinde geçirdikten sonra koşullu salıverilmeden faydalanabilmektedir. Ayrıca denetimli serbestlik süresi de 1 yıl olarak belirlenmiştir. Bu düzenlemeler, 01/07/2016 öncesinde işlenen suçlar için geçerliliğini korumaktadır.
30/03/2020 Öncesi İçin İnfaz Hesaplama
30 Mart 2020 öncesinde işlenen suçlar için, infaz hesaplaması sırasında farklı oranlar kullanılmaktadır. İstisna suçlar için 2/3 infaz oranı uygulanırken, diğer suçlarda 1/2 infaz oranı geçerlidir. Ayrıca bu dönemde denetimli serbestlik süresi, eski düzenlemelere göre 3 yıl olarak belirlenmiştir. Suçun niteliğine bağlı olarak, bu infaz sürelerinde değişiklikler yapılabilmektedir. 30 Mart 2020’den önceki suçlar için yapılan infaz hesaplamaları, eski kanun hükümlerine göre gerçekleştirilir.
30/03/2020 Sonrası İçin İnfaz Hesaplama
30 Mart 2020 sonrasında işlenen suçlar için, yeni infaz düzenlemeleri uygulanmaya başlamıştır. Bu tarihten sonra işlenen suçlar için istisna suçlarda 2/3 infaz oranı, diğer suçlarda ise 1/2 infaz oranı geçerlidir.
Ayrıca, denetimli serbestlik süresi 3 yıl olarak belirlenmiştir. Suçluların cezaevinde geçireceği süre, bu yeni düzenlemeler doğrultusunda hesaplanır ve koşullu salıverme ile tahliye süreçleri düzenlenir.
Mükerrirler İçin İnfaz Hesabı
Tekrarlayan suçlular için infaz hesaplaması farklıdır. Mükerrir suçlular için infaz oranı genellikle 2/3 olarak uygulanır. İkinci kez mükerrir durumda olanlar için koşullu salıverilme hakkı bulunmamaktadır.
Bu durumda, hükümlünün cezasının tamamını cezaevinde çekmesi gerekmektedir. Mükerrirlik durumunda, suçlunun cezası daha ağır şartlarda infaz edilir ve denetimli serbestlikten faydalanma olasılığı azalır.
Örnek Detaylı Yatar Hesaplama
Örnek bir yatar hesaplama ile durumu açıklayalım: Sanık X, uyuşturucu ticareti suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırılmış olsun. Uyuşturucu suçları genellikle 2/3 infaz oranına tabidir.
Buna göre, X’in cezaevinde geçireceği süre 6 yıl 8 ay olacaktır. Eğer sanık, iyi hal gösterirse koşullu salıverilme ile ceza süresi daha da düşebilir. Ayrıca, denetimli serbestlik süresi de eklendiğinde tahliye tarihi daha erken olabilir.
Yeni İnfaz Düzenlemesi Kapsamında Bazı Suçların Kapalı Cezaevi İnfaz Hesaplaması
Yeni infaz düzenlemeleri ile kapalı cezaevinde kalan bazı hükümlüler için açık cezaevine geçiş ve erken tahliye imkanı getirilmiştir. Bu düzenleme, 31 Temmuz 2023’e kadar geçerli olan hükümler kapsamında uygulanmaktadır. Hükümlü, kapalı cezaevinde belirli bir süre geçirdikten sonra, koşulları sağladığında açık cezaevine nakledilir ve 3 ay sonra denetimli serbestlik hükümlerinden yararlanabilir.
Koşullu Salıverme (Şartlı Tahliye) Nedir?
Koşullu salıverilme, hükümlülerin cezaevinde belirli bir süre geçirdikten sonra, kalan cezasını dışarıda geçirmesine olanak tanıyan bir sistemdir. Hükümlü, cezasının belirli bir kısmını cezaevinde çektikten sonra iyi hali göz önünde bulundurularak, denetimli serbestlik ile serbest bırakılır. Ancak bu süreçte hükümlünün ceza süresince işlediği suçlar ve gösterdiği davranışlar dikkate alınır.
Koşullu Salıverilme Oranları
Koşullu salıverilme, hükümlünün cezasının belirli bir kısmını infaz kurumunda iyi halli olarak geçirdikten sonra, cezasının kalan kısmını dışarıda denetim altında geçirmesine olanak tanır. Koşullu salıverilme oranları suçun niteliğine göre değişiklik gösterir.
Genellikle 14 Nisan 2020’de yürürlüğe giren 7242 sayılı yasa ile belirlenen oranlar 1/2 olarak uygulanmaktadır. Bu, hükümlülerin cezalarının yarısını cezaevinde geçirdikten sonra koşullu salıvermeden faydalanabilecekleri anlamına gelir. Ancak bazı ağır suçlar için bu oran daha yüksektir.
Örneğin, kasten öldürme suçlarında koşullu salıverme oranı 2/3’tür. Bu tür suçlarda hükümlü, cezasının üçte ikisini cezaevinde çekmek zorundadır. Benzer şekilde, cinsel saldırı ve uyuşturucu ticareti gibi suçlarda da koşullu salıverme oranı 3/4 olarak belirlenmiştir.
Yani, bu suçlardan mahkum olan bir kişi cezasının dörtte üçünü cezaevinde çektikten sonra koşullu salıverilmeden yararlanabilir. Koşullu salıverilme, hükümlünün toplumla yeniden bütünleşmesini sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir infaz sistemidir, ancak her suç için aynı oran geçerli değildir.
Denetimli Serbestlik Nedir?
Denetimli serbestlik, hükümlülerin cezalarının bir kısmını cezaevinde çektikten sonra, kalan süreyi dışarıda denetim altında geçirmelerini sağlayan bir infaz sistemidir.
Bu sistemin amacı, hükümlüleri topluma yeniden kazandırmak ve cezaevindeki rehabilitasyon sürecini topluma entegre bir şekilde sürdürmektir. Denetimli serbestlik, mahkemenin belirlediği yükümlülüklere uygun olarak denetlenen bir süreçtir ve hükümlünün iyi hal göstermesi durumunda uygulanır.
Denetimli serbestlik süresince hükümlü, toplum içinde belirli yükümlülükleri yerine getirir ve bu süreci denetleyen bir görevliyle irtibat halinde olur. Hükümlüye rehberlik edecek bir uzman atanabilir ve bu süre boyunca yeni bir suç işlememesi ve yükümlülüklerine uyması beklenir. Eğer bu kurallara uygun davranırsa, denetimli serbestlik süresi sonunda cezası tamamen ortadan kalkar. Ancak denetim süresi içinde yeniden suç işlenmesi veya kurallara aykırı davranılması durumunda, ertelenen ceza yeniden infaz edilir.
Denetimli Serbestlik Süreleri
Denetimli serbestlik süreleri, hükümlünün işlediği suçun niteliğine ve suçun işlendiği tarihe göre değişiklik gösterir. Genel olarak, denetimli serbestlik süresi 1 yıl olarak uygulanmaktadır. Ancak bazı durumlarda bu süre uzatılabilir. Örneğin, 14/04/2020 tarihinde yapılan İnfaz Yasası değişikliği ile 30/03/2020 tarihine kadar işlenen suçlar için denetimli serbestlik süresi 3 yıl olarak belirlenmiştir.
Ayrıca, özel durumlar için farklı denetimli serbestlik süreleri de bulunmaktadır. 0-6 yaş arasında çocuğu olan kadın hükümlüler için denetimli serbestlik süresi 4 yıl olarak uygulanmaktadır. Benzer şekilde, ağır hastalık, engellilik veya yaşlılık gibi özel durumlar söz konusu olduğunda da denetimli serbestlik süresi 3 yıl olarak belirlenmiştir.
Bu süreler, hükümlünün cezasını topluma kazandırılmasını sağlamak amacıyla cezaevinden önce dışarıda geçirmesine olanak tanır. Denetimli serbestlik süresi içinde yükümlülüklerine uygun davranan hükümlüler, cezaevine geri dönmeden bu süreci tamamlayabilir.
