Genel

İftira Suçu Nedir?

İftira suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 267. Maddesinde düzenlenen, bir kimse hakkında soruşturma ve kovuşturma açılması yahut adli, idari bir müeyyide uygulanması gayesiyle o kişi hakkında asılsız, mesnetsiz bir iddiada bulunmak fiilini düzenler. Kısacası bir kimseye işlemediğini bildiği bir suçu, masum olduğunu bile bile isnat etmek anlamına gelir.

İftira suçunun oluşabilmesi için mağdura belirlenebilir, somut bir fiilin yüklenmesi gerekmekte ve bu fiili mağdurun işlemediğinin bilinmesi gerekmektedir. Soyut bir beyan ile bir kimseye herhangi bir fiil isnat edilmeksizin yüklenene suç iftira suçunu oluşturmaz. İftira suçu nedir? Sorusunun cevabını Türk Ceza Kanunu’nun 267. Maddesinde bulabilirsiniz.

Asılsız İftira Cezası Nedir?

Bu suç, yukarıda da bahsettiğimiz gibi Türk Ceza Kanunu’nun 267. Maddesinde düzenlenmiştir. İftira suçunun cezası, kanunda belirtilen durumlarına ve işleniş şekline, nitelikli hallerine göre değişkenlik göstermektedir. Basit iftira suçu 1 ile 4 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak fail, nitelikli iftira suçunu işlerse bu ceza ½ oranında artırılır. Nitelikli iftira suçunun basit iftiradan farkı ise, nitelikli iftirada fail, mağdura işlemediğini bildiği bir suçu isnat etmenin yanı sıra bu suçun delillerini de kendisi oluşturmakta ve adli makamları yanıltmak amacıyla çaba sarf etmektedir.

Bu iki halin yanı sıra cezayı artırıcı ve azaltıcı başka faktörler de yer almaktadır. Örneğin mağdura isnat edilen suç dolayısıyla mağdur hakkında beraat ya da kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş, ancak bu süreçte mağdur hakkında tutuklama dışından bir adli kontrol kararı tesis edilmiş ise verilen ceza ½ oranında daha artırılır. Adli kontrol kararlarının yanı sıra tutuklama ve gözaltına alma gibi işlemlerin uygulanması halinde ise faile bu suçun yanı sıra hürriyetten yoksun kılma suçundan ayrıca ceza verilir. Mağdur, iftira neticesinde müebbet yahut ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmış ise faile 20-30 yıl arasında ceza verilir. Süreli hapsi cezası durumunda ise faile mağdurun çarptırıldığı hapis cezasının 2/3’ü oranında hapis cezası verilir.

Hangi Durumlarda İftira Cezası Açılır?

İftira suçu, hukuk doktrininde 3 ayrı şekilde işlenebilecek halde gruplanmıştır. Bu hallerden ilki şikâyet yolu ile iftira suçudur. Fail, mağdur hakkında işlemediğini bildiği halde sırf onun hakkında soruşturma ve cezai işlem tatbiki amacıyla yetkili makamlara şikâyette bulunur. Bu durumda şikâyet yolu ile iftira suçu oluşur.

Savcılığa, polise yahut jandarma birimlerine yapılan şikâyet başvuruları bu kapsamdadır. İkinci yol ise ihbar yolu ile iftira suçunun işlenmesi durumudur. Bu durumda kişi, bir suçun işlendiğinden bahisle bir kimseyi ihbar etmektedir. Yine bu tip durumlarda kişi, mağdurun işlemediğini bildiği halde suçu ihbar eder ya da şikâyette bulunursa basit iftira suçunu işlemiş olur. Ancak bir de bu suç hakkında deliller üretirse bu duruda nitelikli iftira suçu oluşur.

Bu suçun işlenmesinde bir başka yol ise basın yayın yolu ile iftira suçudur. Televizyon, internet, sosyal medya, gazete, radyo, ilan, afiş gibi kitle iletişim araçları ve kamunun bilgilendiği her türlü kaynağın kullanılarak bir kimse hakkında suç isnadından bulunulması halinde basın yayın yolu ile iftira suçunun işlendiği kabul edilir. Bu durumda yetkili makamların ilgili suçu öğrenmesi ve harekete geçmesi ile birlikte suç oluşur.

Bunlara ek olarak kişi, başkasına ait kimlik bilgilerini işlediği suçtan ötürü kendisini gizlemek amacıyla kullanır ve kimlik bilgilerinin gerçek sahibini adli makamlara karşı öne sürerse yine iftira suçu oluşur.

Asılsız İftira

İftira Atılan Kişi Tazminat Alabilir Mi?

Hukukumuzda iki temel tazminat bulunmaktadır. Maddi ve manevi tazminat olarak kişinin değerlerine yönelik saldırıların oluşturduğu mağduriyetin giderilmesi amacıyla iki türlü tazminat öngörülmüştür.

İftira suçuna maruz kalan bir kimse her iki şekilde de maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Maddi tazminatın şartlarının oluşabilmesi için kişinin üzerine atılan iftiradan ötürü somut, maddi bir kaybının oluşması gerekmektedir. Örneğin ünlü bir iş insanının uğradığı iftiradan dolayı işlerinin kötüye gitmesi dolayısıyla maddi tazminat söz konusu olacaktır.

Manevi tazminat ise kişinin iftiradan dolayı uğradığı psikolojik ve sosyal tahribatın giderilmesi amacıyla açılabilir. Mahkeme tarafından hükmedilecek tazminat olayında kişinin uğradığı zararın yıkıcılığı, her iki tarafın maddi durumları ve suçun şiddeti dikkate alınarak mahkeme tarafından tesis edilir.

İftira Suçu Nasıl İspatlanır?

İftira suçunun ispat edilebilmesi için herhangi bir özel şart bulunmamaktadır. Bu nedenle yazılı delil ya da başkaca bir delil olmaksızın ispat edilebilir. Failin mağdura iftira atması için bir sebebinin bulunması, mağdurun söz konusu suçu işlemediğinin büyük bir ihtimalle ispat edilebilmesi gibi durumlarda fail hakkında iftiranın şartlarının oluştuğuna dair kuvvetli şüphenin doğmuş olması yeterlidir. Bu durumda iftira suçu dolayısıyla fail hakkında kamu davası ikame edilecektir.

İftira Suçu Şartları?

İftira suçu, ceza hukuku doktrinine göre ani hareketle işlenebilen kasti bir suçtur. Aynı zamanda zarar suçu değil, tehlike suçudur. Bu suçun işlenmesi neticesinde mağdurda bir zarar meydana gelmesi gerekmez. Suçun işlenmesi için adli ve idari makamların ilgili isnadı öğrenmesi yeterlidir. Soruşturma ya da kovuşturma için harekete geçmelerine gerek olmaksızın bu suç işlenmiş sayılır ve bu anda tamamlanır.

Suçun tamamlanma anı, zamanaşımı gibi süreler nedeniyle önemlidir. Bu suçun en önemli unsuru bir kimsenin başka bir kimse hakkında işlemediğini bildiği ve suç teşkil eden bir fiil isnat etmesidir. Bu suçun mağdur tarafından işlenip işlenmediğinin de bir önemi bulunmaz. Burada önemli olan failin mağduru haksız yere adli makamlara şikâyet yahut ihbar etmesidir. Aynı zamanda isnat edilen fiilin somut bir olgu teşkil etmesi, gerçekleşme ihtimalinin de muhtemel ve inandırılabilecek ölçüde olması gerekmektedir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu