Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nedir?

TCK Anayasasının 104. maddesi Cumhurbaşkanlığı makamını devletin başı olarak kabul etmiştir. Bu sıfatla nitelendirilen makam aynı zamanda Türk Milletinin birliğini temsil eder. Görevi ülkenin bütünlüğünü sağlayacak unsurları bir arada tutmak, ekonomik kalkınmayı sağlayacak projeleri desteklemek, ülkeyi yurt dışında temsil etmek, ülke idaresinde yetkileri doğrultusunda söz sahibi olmak gibi görevleri ifa etmek olan bu makam şerefli bir makamdır.

Devlet Memurluğunda en yüksek ve en son mevki olarak Cumhurbaşkanlığı makamı kanunlarda belirtilmiştir. Bu kanun içerisinde Cumhurbaşkanlığının görevleri, yetki alanları tek tek belirtilirken devleti temsil eden bu makama saygısızlık ve hakaret suç sayılmıştır. TCK’nın 299 sayılı yasasına göre Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nedir? suçu işleyen hakkında nasıl yaptırımlar uygulanır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Şartları Nelerdir?

Cumhurbaşkanlığı makamını temsil eden kişinin şahsına, makamın saygınlığı zedeleyecek sıfat ve fiillerde bulunmak hakaret suçu için yeterli olmakla beraber bu suçun esas belirleyicisi makamın şerefinin korunmasını amaçlar. Devlet makamlarının tamamına hakaret, sözlü ve uygulamalı fiillerde bulunanlara uygun zaten TCK’nın 125. maddesinde Cumhurbaşkanlığı’nda bu kapsam dahilinde iken TCK 299 kanun maddesi ile Cumhurbaşkanlığı makamı ayrıca öne çıkarılmıştır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Unsurları

Cumhurbaşkanına hakaret suçunun unsurları Yargıtay uygulamalarında aşağıdaki şekildedir;

• Cumhurbaşkanlığı Makamının saygınlığı
• Devletin siyasal iktidar yapısına hakaret sayılması
• Devlet kuvvetlerinin korunması adına cezai yaptırımların uygulanması gerekliliği
• Cumhurbaşkanlığı görevinin devamlılığında hakaretlerin suç sayılması
• Onur, şeref ve saygınlık taşıyan makama hakaret derecesinde saldırı
• Eylemin yüz yüze olması ile beraber şahitler, basın yayın organları ve sosyal medyadaki paylaşımlarda suç teşkil eder.
• Söz, çizim, şarkı, resim ve yazı şeklinde tüm fiiller suçun oluşmasında etkendir.
• Manevi kasıt.

Gibi unsurlar Cumhurbaşkanına hakaret suçu nedenleridir ve cezai yaptırım uygulanır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Cezası

Türkiye Cumhuriyeti Kanunları içerisinde yer alan ve 299 sayılı madde gereğince Cumhurbaşkanına hakaret suçu işleyenlere uygulanan cezalar;

• TCK 299/1 maddesince bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası
• Suç alenen işlenmiş ise TCK 299/2 maddesince verilecek cezanın oranı 6/1 oranında arttırılır.
• TCK’nın 299/3 maddesi gereğince Adalet Bakanının iznine bağlı olarak kovuşturma yapılması gerekir.

Eleştiri veya hakaret olup olmaması bu kapsam dahilinde incelenir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Özel Görünüşleri

Hakaret suçunun aleni veya gıyabi olması durumunda TCK 299. maddesi gereğince farklı şekillerde takibe alınır. Bu nedenle aleni suçlarda kanıt daha kolay olunca ispat edilmektedir. Gıyabi suçlarda 1 şahit gerekir. Cumhurbaşkanına hakaret suçu genelde gıyabında işlenir. Emekli Cumhurbaşkanlarına hakaret edilmesi durumunda TCK 299 uygulanamaz.

Cumhurbaşkanına hakaret suçunun özel görünüşleri;

• Teşebbüs
• İştirak
• İçtimai özel görünüşleridir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Adli Para Cezasına Çevirme

Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması , cezanın ertelenmesi veya suçun adli para cezası yaptırımları olan Cumhurbaşkanlığına hakaret suçun 299-299/1-299/2-299/3 maddelerine göre hapis cezası birlikte olabildiği gibi hapis cezası yerine para cezasına çevrilebilmektedir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Gözaltı ve Tutukluluk Hali

Şikayet gerektirmeden soruşturma ve kovuşturma başlatılan Cumhurbaşkanlığına hakaret durumunda yargıtay tarafından re’sen devam eder. Dava açıldıktan sonra kanunlar çerçevesinde yakalama kararı sonrası hakaret eden kişi 24 saat süresinden fazla olmamak kaydıyla göz altında tutulabilir.

En yakın mahkemeye sevk edilmesi için gereken süre 12 saattir. 24 saat göz altı 12 saat sevk dahil olmak üzere toplamda 36 saat göz altında kolluk kuvvetlerince bulundurulur. Mahkeme tutukluluğa karar verdi ise en az 1 en fazla 6 yıla kadar suçu işleyene mahkumiyet verilir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Zamanaşımı

Hakaret suçu işlenmesi durumunda dava zaman aşımı süresi 8 yıl olarak TCK 299. maddede belirlenmiştir. Dava açılması için gereken süre suçun öğrenildiği tarihten itibaren 2 ay veya 4 ay içerisinde açılmalıdır. TRT kanunlarında ise Cumhurbaşkanlığına hakaret suçu bu kurumlar aracılığı ile yapılmış ise yayının yapıldığı tarih başlangıç sayılarak 60 gün içerisinde dava açılmaz ise yapılan suç dikkate alınmaz. Adalet Sarayında Cumhurbaşkanına karşı işlenmiş suçların görüldüğü mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Sık Sorulan Sorular

Devletin başı olan Cumhurbaşkanlığına hakaret suçu hakkında sıkça sorulan sorular arasında;

• Kaç yıl cezai yaptırımı vardır
• Suçun içeriği nelerdir.
• Suç aleni mi işlenmek zorundadır.
• Suçun işlenmesinde hangi yöntemler uygulanır.
• Suçun zaman aşımı var mıdır
• Yatarı ne kadardır.
• Gözaltı işlemleri gibi sıkça sorulan sorular yer alır. Bu soruların kaynağına siteden ulaşmanız mümkün olur.

Sıkça sorulan sorulardan biri olan Cumhurbaşkanlığına hakaret suçunda uzlaşı sağlanır mı? Cumhurbaşkanlığına hakaret suçunda uzlaşı sağlanmamaktadır. Hapis ve paraya çevrilme aynı anda verilmez. Beraat ile sonuçlanan Cumhurbaşkanına hakaret davalarında, hırsız, diktatör gibi söylemlerin suç kesinleşmiştir. Bu suçlar gıyabi söylendiğinde TCK 299/1 aleni (sosyal medya ve basın araçları gibi) söylendiğinde aleni suçlar olarak değerlendirilmekte ve TCK’nın 299/2 maddesine göre yargılama yapılmaktadır. TCK’nın 299/2 maddesi gereğince aleni suçların hapis cezası daha fazla olur.

Cumhurbaşkanına Hakaret Kaç Yıl Yatar?

Cumhurbaşkanına hakaret sonucu açılan davalar sonuçlanırsa en az 3 ay ile 2 yıla kadar yatarı vardır.

Hakaret Davası Cezası Kaç TL?

Cumhurbaşkanlığına hakaret suçunda ceza paraya çevrilmiş ise günlük olarak hesaplanır ve 5 günden az olmamalıdır. Cezanın parasal ödenmesi yıllık olarak belirlenir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Yüz Kızartıcı Suç Mudur?

Türkiye Cumhuriyeti Kanunları kapsamında yer alan ve kanunun 76. maddesinde belirtilen yüz kızartıcı suçlar;

• Hırsızlık ve Dolandırıcılık
• Güveni kötüye kullanma
• Rüşvet
• Zimmet
• İrtikap Suçu,
• Resmi ve özel belgede sahtecilik
• Mühürde sahtecilik gibi suçlar yüz kızartıcı suçlar kapsamında yer alır.

Cumhurbaşkanına hakaret yüz kızartıcı suçlardan sayılmamaktadır. Bu nedenle sonrasındaki hayatınıza, meslek edinmenize engel olacak bir durum değildir.

Hakaretten Kaç Yıl Ceza Alınır?

Cumhurbaşkanına hakaret etmenin cezası, sınırları, ne şekilde uygulandığı konusunda detaylı olarak yer alan TCK 299 maddesinde tüm detaylar yer alır. Bu detaylar içerisinde hakaretten kaç yıl ceza alındığı konusunda da net bilgiler bulunur. Hakaret davaları1 yıl ile 4 yıl arasında olmaktadır. Cumhurbaşkanı dilerse şahsına veya makamına açılacak tüm davaları affedebilir.

Sonuç

Devletlerin sürekliliği için adalet, hak ve hukuk kavramlarının ne kadar önemli olduğu ayrıca bu kavramların kişilere, zümrelere ve partilere ait olamayacağı konusunda hazırlanan kanunlar kişilerin aynı zamanda güvencesidir.

Cumhurbaşkanlığı makamı kişi ve devleti temsil ettiği için özel kanun olan TCK’nın 299. maddesi gereğince hakaret suçlarına karşı koruma altına alınarak suç olarak görülmüştür.

Cumhurbaşkanına hakaret kovuşturma izni Adalet Bakanı’nın iznine tabidir. Adalet Bakanlığı bu izni vermediği müddetçe hiç bir dava açılamaz. Gıyabi hakaret davaları bu nedenle kovuşturmaya gerek kalmadan iptal edilirken aleni işlenen suçlarda kovuşturma izni verilir.

Cumhurbaşkanı makamı, ülkeyi, devleti, milleti temsil ettiği için hakaret davaları şahıstan çok makama yapılmış kabul edilir ve açılır.

İstatistikler incelendiğinde her dönem Cumhurbaşkanlığı makamına hakaret davaları açılmıştır. Cumhurbaşkanlığına hakaret davaları makamı yöneten kişi tarafından affedilebilir.