Aciz Vesikası Nedir? Nasıl Alınır?
Aciz vesikası borçlu ve alacaklı arasında gerçekleşen icra davalarında karşılaşılan kavramdır. İcra davalarında borçlu için icra kararı verilir. Bu karar sonucunda borçluya ait olan malların haczedilmesi sağlanır.
Ancak borçlu olan kişinin icra borcunu ödemesini sağlayacak yeterlilikte mal varlığının bulunmadığı durumlar vardır. Bu durumlar yaşandığında ise alacaklıya yapılması gereken ödeme tutarına binaen hukuki olan bu belgenin hazırlanması gerekir.
Aciz vesikası kısaca borçlunun icrayla ödeyemediği borçları için icra dairesi tarafından hazırlanan resmi bir belgedir. Bu belge iki nüsha olarak yazılır ve nüshalar alacaklı ile borçluya verilir.
Bu belge sayesinde alacaklının alması gereken tutar borçlunun sonradan sahip olduğu mallar üzerinden de borcun tahsil edilmesini sağlar. Borç tutarı tamamlanana kadar mallar satılarak borcun tahsil edilmesi olayı devam eder.
İçindekiler
Aciz Vesikası Nasıl Alınır?
İcra ve iflas hukuku kanunlarına bağlı olarak verilebilen aciz vesikası nasıl alınır? Alacaklının borcunu tahsil edebilmesi için öğrenilmesi gereken bir konudur. Bu belgenin alınabilmesi için alacaklı olan kişini borçlu kişiden alacağının tahsil edemediğini belirterek icra yoluna başvurması gerekir. Bu yola başvuran alacaklı kişi İcra Dairesi’nde icra dosyası açtırır.
İcra dosyasının açılması sonrasında icra davası görülür ve borçlu kişinin malları borcuna karşılık haczedilir. Malların borcu kapatmaya yetmediği durumlarda ise alacaklı tarafından aciz vesikası hazırlanması talep edilir. Bu aşamadan sonra ise İcra Dairesi yetkili icra müdürü vesikayı düzenleyerek uygulanmasını sağlar.
Kesin Aciz Vesikası Şartları
İcra İflas Hukuku’nda aciz vesikasını iki çeşitte görmek mümkündür. Bunlardan birisi kesin aciz vesikasıdır. Borçluya ait malların icra yoluyla haczedilip satışının yapılmasının ardından elde edilen tutar alacaklı kişi veya kişilere teslim edilir. Mal satışının sonunda borç tamamen kapanmamışsa vesika düzenlenir ve bu vesika kesin aciz vesikası olarak isimlendirilir.
Ayrıca borçlunun icraya alınacak herhangi bir malı bulunmadığı durumlarda da icra memurunun hazırlamış olduğu icra tutanağının vesika olarak kabul edildiği de görülür. Alacaklı ve borçluya vermek üzere kesin icra vesikası hazırlanması için şartların yerine gelmiş olması gerekir. Bu şartlar İcra ve İflas Kanunu tarafından belirlenmiştir.
Şartlar;
- Borçlu kişiye ait olan ve haczedilebilecek özellikteki tüm malların satışının yapılmış olması
- Satışı yapılan mallardan elde edilen tutarın alacaklı şahıs veya şahıslara paylaştırılmış olması
- Borçlu kişinin sahip olduğu ve haczedilebilecek malının kalmamış olması
- Vesikanın alacaklı kişiler veya borçlu kişiyi icraya veren kişiler tarafından istenmiş olması
- Alacaklı olan kişilerin alacaklarının tamamını alamamış olması
Şartlar uygunsa vesikanın icra müdürü tarafından borçlu adına düzenlenmesi sağlanır. Vesikayı düzenleyen müdürün bu konuda yetkili olması şarttır. Belge iki nüsha olarak hazırlanır ve hazırlık işleminden sonra nüshalar borçlu ile alacaklıya verilir. Ayrıca hazırlanan belge sicile kayıt edilir. Düzenlenen bu vesikada belirtilen borcun geçerlilik süresi 20 yıl olup 20 yıl bitiminde zaman aşımına uğraması mümkündür.
Kesin Aciz Belgesinin Şekli
Kesin aciz belgesinin düzenlenmesine karar verildiğinde düzenleme işleminin yetkili müdür tarafından yapılması gerekir. İcra Dairesi’nde görevli olan icra müdürü belgeyi kanunda yer alan özellikleri dikkate alarak düzenler.
Belgenin sahip olması gereken özellikler İcra İflas Kanunu’nda açıkça belirtilmiştir. Belgede alacaklı-borçlu kişiye ait kimlik bilgileri, alacaklı-borçlu kişiye ait ikametgah bilgileri, ödenmemiş olan alacak tutarı ile işlemi yapan icra dairesine ait dosya numarası yer alır.
Aciz Belgesinin Takip Hukuku Açısından Sonuçları
İcra İflas Kanunu gereğinde hazırlanan aciz belgesi 3 farklı hukuk alanında sonuçlar ortaya çıkarır. Belgenin sonuçlar ortaya çıkardığı ilk hukuk alanı takip hukukudur. Buna bağlı olarak alacaklı şahıs borcunu almış olduğu aciz belgesi ile takip etme imkanına sahip olur.
Alacaklı olan kişi elindeki belgeyle 1 yıllık süre içerisinde takip yapmayı isterse borçlu kişiye tebliğ yapılmasına gerek kalmaz. Tebliğ olmadan borçlunun sahip olduğu mallar hacze tabi tutulur.
Alacaklı şahıs borç takibini 1 yıllık süre sonunda yapmak isterse borçlu kişiye borcunun ödemesine dair ödeme emri gönderir. Emri alan borçlunun itiraz etmesi mümkündür ancak aciz belgesi yapılan itirazın ortadan kalkmasına yardımcı olur.
Aciz vesikası alacaklı olan şahsa yapılan haciz işlemine katılma hakkı da verir. Bu hakkın kazanılması ise haciz işleminin ilamlı ya da ilamsız olmasına göre değişir.
Aciz Belgesinin Maddi Hukuk Bakımından Sonuçları
İcra müdürü tarafından hazırlanan aciz vesikası (belgesi) maddi hukuku ilgilendiren sonuçlara da neden olur. Bu sonuçlarda hem alacaklının hem de borçlunun yararına olma durumu vardır. Hazırlanan belge alacak tutarına faiz işlenmesini engeller. Böylelikle borçlunun alacaklıya olan borcu zaman içerisinde artış göstermemiş olur.
Kanun aciz belgesinde belirtilen borç için zamanaşımı süresi belirlemiştir. Bu süre 20 yıldır ve alacaklı olan kişi bu süre içerisinde borcunu isteme hakkına sahip olur.
Türk Borçlar Kanunu’nda borçlu kişi tarafından alacaklı kişi için bağışlama sözleşmesi hazırlanır. Hibe sözleşmesi olarak da anılan bu sözleşme ile borçlar karşılığından mallarını alacaklı kişiye bağışladığı belirtilir. Ancak aciz vesikasının alınması ile birlikte borçlu tarafından hazırlanan bu sözleşme geçersiz hale gelir.
Aciz Vesikasının Ceza Hukuku Açısından Sonuçları
Hazırlanın aciz vesikasının sonuç ortaya çıkardığı son hukuk alanı ceza hukukudur. Bu sonuçlar genellikle borçlu aleyhine olur. Borçlu olarak bulunan kişinin alacaklı kişinin zarar etmesini istemesi mümkündür.
Bunun için masraflarını artırabilir. Böylece borcunu ödeyecek malı kalmaz. Buna ek olarak borcunun tahsil edilmemesi için yanlış beyan gerçekleştirebilir. Bunlara bağlı olarak da borcunu tahsil edemeyen alacaklı kişi aciz vesikası hazırlatır.
Aciz vesikasının düzenlenmesinin ardından borçlu kişinin usulsüzlük yaptığı ortaya çıkarsa kanuna göre ceza alması uygun görülür. Borçlu kişi mallarının eksilmesi yönünde hareket etmişse 6 ay-3 yıl aralığında hapis cezası alabilir. Borçlu kişi haddinden yüksek masraf yaparak durumunu kötüleştirirse ceza olarak 15 gün-6 ay aralığında hapis cezası alabilir.
Geçici Aciz Belgesi
Aciz belgesi çeşitlerinden ikincisi geçici aciz belgesidir. Peki, geçici aciz vesikası nedir? Bu belge haciz işlemi esnasında hazırlanan ve malların satışına kadar geçerliliği olan bir belgedir.
Geçici aciz vesikası borçluya ait olan malların haczedilmesine rağmen borcun tamamının ödenmemesi durumunda hazırlanır. Bu belge aynı zamanda haciz tutanağı olarak kabul edilen bir belgedir. Malların değeri ve tasarrufu haciz memuruna ait olduğu için geçicidir.
Malların satışı gerçekleşmediği ve borcun ödenmeme durumu net anlaşılmadığı için belge ile alacaklının borcunu ileriye dönük tahsil etmesi mümkün olmaz. Borcunu talep etmesi için belgenin satış sonrasında kesin aciz belgesine dönüştürülmesi gerekir.
Aciz Vesikası Borçluya Ne Gibi İmkanlar Sağlar?
İcra müdürleri tarafından hazırlanan aciz vesikası yalnızca alacaklı kişilere imkan tanımaz. Borçlu olan kişiye sağladığı imkanlar da bulunur. Bu imkanlardan ilki borcun faiz artışına tabi olmamasıdır.
Malların haczi ve satışı sonrasında borç kalmasıyla birlikte hazırlanan aciz vesikasında borç tutarı yazar. Bu tutar tamamlanana kadar borçludan tahsil edilmesi gerekir. Ancak faiz durduğu için borç zaman içerisinde artmaz ve ödeme zorluğu ortaya çıkmaz.
Borçlu olan kişi bağışlama sözleşmesi imzalamışsa aciz belgesi hazırlandığında sözleşme geçerliliğini yitirir. Böylelikle borçlunun mallarını hibe etmesi durumu ortadan kalkar ve kayıp yaşanmaz.
Sonuç
Aciz vesikası hem alacaklı hem de borçlu için önemli olan bir belgedir. Bu nedenle vesikanın nasıl alınacağı ve sonuçlarının iyi anlaşılması gerekir. Bunun için aciz vesikasıyla ilgilenen avukatlarla çalışılmalı ve doğru bilgiler alınmalıdır.
Aciz belgesi sinaneroglu.av.tr çalışma alanları arasında bulunur. Bu büroyu tercih ederek danışmanlık alabilir ve alacaklarınızın belge vasıtasıyla tahsil edilmesini sağlayabilirsiniz. Belgenin alınması öncesinde icra dosyası açtırma ve icra davaları ile ilgili izleyeceğiniz yolu avukatlarımızdan öğrenebilirsiniz. Böylelikle davayı kazanarak alacaklarınızı elde edebilirsiniz.
